Posts tagged persvoorlichting
Over communicatieafdelingen, universitaire pers en de vrijheid van meningsuiting
Linda Duits waarschuwde op 3 september in Folia voor een toenemende invloed van communicatieafdelingen op de universitaire pers. Tot nu toe heb ik altijd aan de kant gestaan als het schijngevecht tussen journalistiek en voorlichting weer eens losbarstte (meestal gaat die discussie over slechte journalistiek en slechte persvoorlichters), maar dit keer ‘hap’ ik.
Vrijheid van meningsuiting
De vergelijking met het dictatoriale Oezbekistan vind ik echt niet kunnen. Duits doet journalisten en bloggers in dictatoriale landen daarmee onrecht. De repressie van een bevolking door een dictatuur gaat heel veel verder dan een online magazine niet meer financieren. Dat hoef ik niet uit te leggen, toch? Duits schrijft: ‘Controle over wat er gezegd en geschreven mag worden is eng.’ Dat is waar, maar daar gaat het niet om bij de universiteiten/hogescholen. Iedereen mag zeggen en schrijven wat hij of zij wil. De vraag is in hoeverre een (onderwijs)instelling mensen moet aannemen/betalen om onder een onafhankelijk redactiestatuut over die instelling te schrijven (en om dat als drukwerk te verspreiden). En dat in een tijd waarin iedereen dankzij weblogs, Twitter, Facebook… meer dan ooit te voren mogelijkheden heeft om zijn of haar mening uit te dragen.
Ondersteunend
Afdelingen communicatie zijn volgens Duits een ‘bedreiging voor de universitaire praktijk’. Dat verbaast me. Wat we bij Externe Communicatie van de TU Delft vooral doen is wetenschappers, bestuurders en studenten helpen om hun boodschap uit te dragen. We helpen contact te leggen met de media en leggen uit hoe de media werken en hoe je je boodschap kan overbrengen. We geven workshops over bloggen, twitter en andere social media. We laten zien hoe de buitenwereld kijkt naar boodschappen vanuit de universiteit of individuen. Dat helpt wetenschappers om hun doelen (verspreiden van onderzoeksresultaten of fondsenwerving bijvoorbeeld) te bereiken.
Ik ken natuurlijk vooral de situatie bij de TU Delft en vroeger die bij de Universiteit Maastricht, maar hoor ook wel eens wat over hoe de collega’s elders het doen en meestal is dat niet fundamenteel anders.
Goed nieuws
Leggen we daarbij de nadruk op positieve verhalen? Ja, dat klopt wel. We zijn van ‘be good and tell it’. Maar journalistiek is ook niet waardenvrij. Ik kies mijn krant en de programma’s die ik bekijk vanwege de onderwerpen die ze behandelen en de manier waarop ze dat doen. Bovendien, in de journalistiek geldt bijvoorbeeld vaak dat goed nieuws, geen nieuws is, toch? Dat is een journalistieke, maar geen objectieve keuze.
Bladeren
Ik ben het wel met Duits eens dat het jammer is dat papier verdwijnt. Niet specifiek bij universiteitsbladen (Delta verschijnt nog in gedrukte vorm, zij het minder vaak dan vroeger), maar in het algemeen. Sinds de papieren wetenschapsagenda niet meer op mijn bureau ligt, volg ik de promoties e.d. veel minder. En die handige universiteitsgids mis ik nog wekelijks. Ik houd van bladeren door de bladen, maar de dagelijkse online nieuwtjes wil ik ook niet meer missen. Hoe jammer het ook is, in de praktijk moet je keuzes maken. Het maken en verspreiden van drukwerk is helaas duur.
Hoe nieuws gemaakt wordt
Soms wordt persvoorlichters verweten dat we selectief zijn met informatie, een verhaal eenzijdig belichten of maar half vertellen, kortom framen. Maar laatst zag ik, samen met 700 studenten een meester-nieuwsmaker aan het werk. Een lezing van een top PR-man? Nee, op 28 maart 2013 hadden we CollegeTour over de vloer. En het was buitengewoon boeiend.
Alma Mater
Diederik Samsom was de gast van deze aflevering van CollegeTour en vond het leuk als de opnames gemaakt zouden worden bij de TU Delft, zijn Alma Mater. Ook wij waren enthousiast: dat Samsom en CollegeTour graag naar Delft wilde komen, dat onze studenten de kans kregen om het programma mee te maken en eventueel een vraag te stellen. Natuurlijk probeerden we nog even om zonnewagen Nuna of een ander studentenproject in het decor te krijgen ;-). Helaas lukte dat niet, maar er kwam wel een mooi auditorium met honderden leuke studenten in beeld.
Vragen van studenten
Het concept van CollegeTour is dat studenten samen met Twan Huys spraakmakende gasten uit binnen- en buitenland interviewen. De vragen die studenten stellen, worden aangevuld met filmpjes over de gast en korte interviews met mensen uit diens omgeving (live of opgenomen). Naast de vragen van studenten, stelt Twan Huys ook zelf vragen. Ik ben geen vaste kijker, maar de recente uitzendingen met Whoopi Goldburg en die met Desmond Tutu vond ik buitengewoon mooie en inspirerende televisie.
Het programma wordt vooraf opgenomen. Daarbij wordt het gesprek van 2 uur teruggebracht naar 45 minuten. Dat is prima, zo houd je de meest boeiende momenten van het interview over. Bij de uitzending met Diederik Samsom bleven er na de montage helaas niet heel veel vragen van studenten over.
Gaan we nu nieuws maken?
Het eerste moment waarop Twan Huys nieuws maakte, ging over het koningshuis. In een filmpje kwam politiek commentator van De Telegraaf Paul Jansen aan het woord. Hij vertelt dat Samsom een paar jaar geleden niet inging op een uitnodiging voor een etentje van het prinsenpaar. Twan Huys vraagt daar vervolgens over door en maakt de brug naar eerdere uitspraken van Samsom over het buitenissige vlieggedrag van het prinselijk paar. Samsom geeft aan dat hij geen orangist is, maar dit niet het belangrijkste onderwerp vind om zich mee bezig te houden. Later herhaalt hij dat nog eens. Toch vraagt Huys door over het PvdA standpunt en Samsoms mening over de toelage van en de belastingvrijstelling voor het Koningshuis. Tot Huys komt waar hij naartoe wilde en Samsom min of meer dwingt tot een ‘ja’ of ‘nee’ op de vraag of koning WA en koningin Maxima belasting zouden moeten betalen. “In principe wel”, zegt Samsom, “maar het staat niet op plaats 1 tot en met 100 op mijn lijstje van prioriteiten.” Hij vraagt: “Gaan we nu nieuws maken op het koningshuis? Heeft dit land niets beters te doen? Maar Twan Huys duwt door, tot hij het antwoord ‘ja’ krijgt. “Heb je nou nieuws gemaakt?”, vraagt Samsom. Leuk om te zien: min . 18 – 23.
[youtube]http://youtu.be/QqnHke8amLg[/youtube]
Ja of nee
Even later gebeurt iets gelijkaardigs (vanaf de 34e tot de 41e minuut). Naar aanleiding van een vraag van een student over de belastingschijven, maakt Huys een bruggetje naar de berichten eerder die week in de media over grote multinationals die via brievenbusconstructies op de Zuid-as vermijden dat ze belasting moeten betalen in andere landen. Huys wil van Samsom weten of de brievenbussen in belastingparadijs Nederland gesloten moeten worden. Samsom probeert daarop een genuanceerd antwoord te geven, maar wordt steeds onderbroken door Huys. Uiteindelijk zegt Samsom dat hij het een slecht idee vindt dat we in Nederland te weinig belasting heffen op bedrijven die hier niets doen, behalve hier geld langssluizen. Hij zegt dat hij dat wil veranderen. Hij wil de regels veranderen; die bedrijven moeten hier ook echt iets doen. Huys vat het kort samen in een oneliner. Samsom stelt: “Dan heb je nu nieuws gemaakt op iets wat wel belangrijk is.”
Daarmee is de discussie nog niet afgelopen. Samsom vertelt nog twee keer dat je het moet oplossen door het stap voor stap te verbeteren.
“Brievenbussen op de Zuidas moeten dicht”
Vóór de uitzending op 29 maart kondigt Twan Huijs op Twitter aan:
“Diederik Samsom vanavond in College Tour: “brievenbussen op de Zuidas moeten dicht”. http://tinyurl.com/cceuxa9
NOS.nl meldt na de opnames (28 maart):
Samsom: eind aan brievenbusfirma
PvdA-leider Samsom wil multinationals aan banden leggen die met brievenbusfirma’s in Nederland de belastingen in eigen land willen ontduiken. (…)
Trouw en Volkskrant:
Samsom: belastingroute multinationals aanpakken
(Bewerkt door: redactie − 28/03/13, 21:05 − bron: ANP)
Multinationals die Nederland gebruiken om de belastingdruk in hun eigen land te ontlopen, moeten aan banden worden gelegd. Dat zegt PvdA-leider Diederik Samsom morgen in College Tour (NTR). ‘Ik vind het een slecht idee dat Nederland een belastingparadijs is; dat we te weinig belasting heffen op bedrijven die hier niks doen, maar alleen maar hun geld langssluizen’, meldt Samsom.
Op de radio werd uitgebreid gediscussieerd over dat ‘plan’ van Samsom om een eind te maken aan brievenbusfirma’s en Nederland als belastingparadijs.
Frame
‘The truth is in the eye of the beholder’, of in dit geval in zijn of haar oor. Ik heb tijdens het interview niet de indruk gekregen dat Samsom zich opwierp als kruisvaarder tegen brievenbusfirma’s. Maar zo werd hij wel geframed. Je zag het gebeuren. Ik vraag me trouwens af of journalisten het interview bekeken hebben voor ze hun stukken schreven. Of zijn ze uitgegaan van een persbericht van de NTR (dat ik niet online kan vinden)?
Drammer versus draaier
Boeiend was ook twitter tijdens de uitzending (#NTRCollegetour). Sommigen mensen ergerden zich als Samsom niet direct antwoord gaf, geen ‘ja’ of ‘nee’ zei en ‘er omheen draaide’. Anderen stoorden zich er aan dat Twan Huijs Samsom niet liet uitpraten en zat te drammen.
Astrid Damstra:
wat een slecht en irritant suggestief interview dit keer van Twan Huys van #collegetour. Geen geduld om Samsom te laten antwoorden. Jammer
Manon van de Leur:
Ondanks een drammerige @twanhuijs genoten van @diederiksamsom in #collegetour Dat drammen is echt zonde, doet afbreuk aan sterk format
Daar ben ik het helemaal mee eens.
Collega @michelvanbaal vatte samen:
Trouwens wel een aardige ‘battle of sympathy’, tussen @twanhuijs en @diederiksamsom, zie dit oudere blog http://michelvanbaal.weblog.tudelft.nl/2012/09/09/mediatraining-controle-en-sympathie/ …
Boeiende televisie dus, die nog leuker wordt als je de ‘making of’ hebt meegemaakt.
Maak de dag van een journalist
Het is heel erg zonde als je als persvoorlichter een mailtje krijgt waarin staat dat een student of medewerker vorige week iets leuks heeft gedaan. Het had een leuk bericht kunnen worden, het had de beeldvorming van de TU Delft kunnen versterken, als we het op tijd geweten hadden. Dit overkomt ons elke maand wel een paar keer en het frustreert mij en mijn collega’s steeds weer want er blijven te veel mooie verhalen liggen.
Hoe los je dat probleem op? Ik besloot te proberen de kennis van marketing- en communicatiecollega’s die daar belangstelling voor hadden, te versterken. Als zij meer kennis hebben van wat nieuws is, of er gevoel voor ontwikkelen, gaan ze waarschijnlijk meer en vooral betere informatie doorgeven aan de persvoorlichters en kunnen wij de media voeden met leuk nieuws. Zo ontstond het idee voor de workshop ‘Dit is het nieuws’, die ik op 5 november 2012 voor het eerst gaf.
Overigens vind ik het ook gewoon leuk om over mijn vak te praten, het inspireert me. Door het geven van mediatrainingen en workshops crisiscommunicatie heb ik ervaren hoe leuk het is om op die manier kennis te delen. De vragen en feedback die je krijgt dwingen je om na te denken over de dingen die je doet. Waarom doe je dat ook alweer zo? Is dat nog goed? Overigens vind ik het andersom ook leuk, dus bij dezen een oproep aan de collega’s om hun kennis te delen en me te inspireren met hun inzichten. En nog iets waar ik blij mee ben: ik leer op deze manier collega’s waarmee ik verder weinig contact heb beter kennen, en zij mij.
Inschatten of iets nieuws is of niet, blijft gedeeltelijk een kwestie van gevoel of ervaring. Bij de afweging om bijvoorbeeld een persbericht te maken, zeggen mensen wel eens: ‘Niet geschoten is altijd mis.’ En altijd weer denk ik even, ‘Is dat niet waar? Wat zeur ik ook’. Maar nee, het is niet waar. We willen dat journalisten (blijven) vinden dat onze persberichten de moeite waard zijn om minstens even te lezen, onze tweets om te blijven volgen… Voor mij is de quote van Susan Young heel sprekend: journalisten worden een groot deel van hun tijd verveeld met nieuws dat ze niet boeit. Maak hun dag! Geef ze dat nieuws waarvan ze zin krijgen om er mee aan de slag te gaan.
Susan Young, 5 Ways to Think Like a News Reporter
Als universitaire persvoorlichter (en het zal elders niet veel anders zijn) bemiddel je tussen twee -werelden. De interne wereld waar heel veel gebeurt: veel leuke dingen en veel belangrijke dingen. Maar voor wie zijn ze leuk en belangrijk? De buitenwereld heeft veel interesse voor onze berichten, mits we de (voor hen) niet relevante berichten er uit filteren. Dat is onze taak als voorlichters. Maken dat journalisten wat minder nee hoeven te zeggen, omdat wij dat al voor ze hebben gedaan. En zo vaak mogelijk ‘hun dag maken’ met onderwerpen waarmee ze aan de slag kunnen.