Waarom geloven we onzin?
Wat maakt dat mensen ‘alternative facts’ geloven? Als we dat begrijpen kunnen we als communicatie professionals die mechanismen wellicht gebruiken om onwaarheden te ontkrachten of om onze eigen informatie beter over te brengen.
In elk geval lijkt het me goed om onszelf bewust te zijn van die mechanismen, omdat ze ons ook kunnen beïnvloeden in ons werk, bijvoorbeeld bij de keuze van onderwerpen waarover we communiceren. Daarom vond ik wat hierover werd gezegd in de MOOC over Fake News, Facts and Alternative Facts (zie mijn vorige blogpost) erg interessant. De informatie uit de MOOC heb ik hier aangevuld met een paar punten die ik tegenkwam in een artikel in Psychologie Magazine.
– Informatie die onze mening bevestigt geloven we eerder (confirmation bias).
– Mensen die op ons lijken of die tot dezelfde groep behoren geloven we eerder (cognitive bias).
– Hoe vaker we iets horen, hoe meer we het geloven.
– Als we iets horen dat tegen onze mening ingaat , willen we het niet geloven en wordt onze oude overtuiging soms nog sterker (backfire effect). Deze strip legt op een leuke manier uit hoe dat werkt.
– We hebben de neiging om als we een getal zien, te denken dat het een feit is. Hoe exacter het getal, hoe geloofwaardiger. (Uit Psychologie Magazine)
– Ons brein heeft de neiging verbanden te zien. (Uit Psychologie Magazine)
Drogredeneringen:
– A kwam na B, dus B is de oorzaak van A. Tyler Vigen heeft een leuke website met dergelijke schijnbare verbanden.
– Iedereen gelooft het dus het moet waar zijn (bandwagen fallacy).
– Een bekende Nederlander, filmster… zegt het, dus is het waar.
– Het argument van je tegenstander zo simpel uitleggen dat het niet meer klopt (strawman fallacy). Daarmee maakt je de discussie onmogelijk.
De volgende vraag is natuurlijk of en hoe we als communicatie professionals gebruik kunnen maken van deze mechanismen.
Bronnen:
– MichiganX Teach-Out: Fake News, Facts, Alternative Facts, door Josh Pasek, Brian Weeks en Will Potter.
– Artikel ‘Kritischer denken levert je veel op’ in Psychologie Magazine, april 2017. Over het boek ‘Uit betrouwbare bron’ van Daniel Levitin.
PS Vul gerust aan als je meer mechanismen kent.
