Mijn kennis, jouw copyright
Stel, je bent al zo’n 17 jaar vleugeldeskundige. Je bent er ooit op afgestudeerd, hebt een baanbrekend proefschrift geschreven en nog steeds bestudeer je hoe vleugels van vliegtuigen lichter, sterker en efficiënter gemaakt kunnen worden. Je bent in Nederland echt dé deskundige op dit gebied. De komende jaren hoop je een nieuwe onderzoekslijn op te kunnen zetten om nieuwe ideeën in je vakgebied te kunnen onderzoeken. Je bent druk bezig met het schrijven van een onderzoeksvoorstel om fondsen aan te trekken voor dat onderzoek.
Mediastorm
En dan gebeurt er op Schiphol een incident met een vleugel van een groot passagiersvliegtuig. De piloot heeft al zijn vaardigheden in moeten zetten om het vliegtuig toch nog veilig aan de grond kunnen zetten. Er hadden doden kunnen vallen, zeggen sommigen in de luchtvaartsector. De media gaan op zoek naar een deskundige die kan duiden wat er fout is gegaan, waarom, wiens schuld het is, of meer vliegtuigen dit probleem hebben…. De telefoon staat roodgloeiend.
Eigenlijk wil je doorwerken aan je onderzoeksvoorstel. De deadline is over twee weken. Maar ja, een groot deel van het onderzoek is al die jaren door de maatschappij betaald, dus je voelt je ook wel een beetje verplicht om je kennis te delen. Het is bovendien ook wel leuk om de mensen over je vak te vertellen. En voor je subsidieaanvraag kan het geen kwaad om je wat meer te profileren.
Tijd
En dus maak je een aantal uren vrij om wat journalisten terug te bellen. Ze blijken niet heel goed ingewerkt te zijn, hebben vaak ook geen bêta-achtergrond, dus je biedt aan om hun stukken nog even te lezen voor ze naar de drukker gaan. En je geeft je 06-nummer, dan kunnen ze altijd bellen als ze nog een vraag hebben. De uren die je had vrijgemaakt, worden uiteindelijk bijna twee dagen. Je hebt drie cameraploegen te woord gestaan en bent ’s avonds nog in Hilversum aangeschoven bij een TV-programma. Een leuke ervaring!
Trots
’s Ochtends heeft de secretaresse de kranten gehaald. Leuk om alle stukken te zien. De student-assistent gaat aan de slag om al deze ‘maatschappelijke output’ weer te geven op jouw website en die van de afdeling, met linkjes, waar mogelijk, en pdf’s van de twee mooiste artikelen, die eigenlijk alleen over het interview met jouw gaan. Als je de website later bekijkt, voel je je best trots. Maar je bent ook blij dat je op dag 3 na het incident weer wat tijd aan je onderzoekaanvraag kan besteden.
Betaalmuur
Dit verhaal begon met ‘Stel…’. Een hoogleraar Vleugelkunde ken ik niet. Wel het belang dat veel wetenschappers (eenmaal over de drempel) hechten aan het delen van hun kennis met de burger, via media. Niet alleen vinden veel wetenschappers dat leuk en ook hun plicht, bij het aanvragen van subsidies speelt hun ‘maatschappelijke output’ ook steeds meer een rol. Wetenschappers laten dus graag zien welke lezingen ze gegeven hebben en in welke media ze hun kennis hebben gedeeld. Bij artikelen of uitzendingen die online staan, is het geen probleem om die ook op de website van de onderzoeker te laten zien. Maar wanneer artikelen alleen op papier zijn verschenen of achter een betaalmuur staan, is het niet altijd mogelijk voor de wetenschapper om die op zijn website te laten zien.
Copyright
Natuurlijk heeft de journalist (of zijn opdrachtgever) copyright op zijn producten. Maar hoe eenzijdig zijn die rechten als het artikel er niet gekomen was zonder de investering van de onderzoeker? Naar mijn idee hebben de journalist en de wetenschapper bij een interview beiden een belang. De wetenschapper stelt zijn tijd en opgebouwde expertise gratis ter beschikking van de journalist, heeft hij dan helemaal geen recht om de weergave van de journalist trots op bijvoorbeeld zijn website te plaatsen? Nu het voor wetenschappers steeds belangrijker wordt om hun maatschappelijke output aan te tonen, zullen we daar vaker over in gesprek gaan met journalisten. Ik ben alvast benieuwd naar het resultaat.
2 comments